Etapat e vizatimit dhe aftësitë motorike në fëmijëri. Nga Lorela Garuli

Përtej përdorimeve që vizatimi ka brenda dhomës së terapisë me psikologun apo figura të tjera, është njëkohësisht një aktivitet që fëmija zgjedh ta bëjë me dëshirë dhe iniciativën e vet të lirë. Pra, përtej vlerës që ka si një teknikë psikodiagnostike, është një nga argëtimet e fëmijëve, që ata e zhvillojnë me qëllim loje dhe kënaqësie, pikërisht për natyrën që ky paraqet. Fëmija zgjedh të vizatojë dhe ngjyrosë sipas dëshirës, pa iu kërkuar, ashtu siç zgjedh edhe të luajë. Mundësia për të paraqitur objektet me anë të vizatimit, kthehet në një burim shumë të mirë të shprehjes në nivel subjektiv të simbolikave personale.

Etapat nëpër të cilat zhvillohet vizatimi dhe aftësitë grafiko-motorike në fëmijëri: 

19/18 – 24 muaj: Niveli motorik:

  • Vizatime uniliterale/të njëanshme, pa një qëllim ose model të mirëorganizuar, “zhgarravinat” e para.
  • Përkon me fundin e statit të zhvillimit pskootorik të Piaget.
  • Forma centrifugale, rrethore, në drejtim kundërorar.

20-30 muaj: Niveli perceptiv:

  • Zotërim të gjesteve dhe veprimeve.
  • Vizatim i lirë dhe i qëllimtë, harqe, rrathë, forma pakashumë katrore, drejtkëndore dhe trekëndore.

30-48 muaj: Niveli i përfaqësimeve:

  • Bën dallimin mes shkrimit dhe vizatimit.
  • Vizatimi i linjave të shkëputura.
  • Vizatim i shoqëruar me fjalë.
  • Përpjekjet e para të imitimit.
  • Përfaqësime grafike të të menduarit simbolik.

4-5 vjeç: Stadi i vizatimit:

  • Fillimi i vizatimeve të mirëfillta.
  • Skicat e para të përfaqësimit të realitetit.
  • Dallime mes formave bazë të vizatimeve dhe objekteve të mirëfillta.

5-7 vjeç: Niveli i realizmit/fantazisë:

  • Jo më vizatime primitive, por qartësisht të qëllimshme.
  • Përfaqësime grafike ngushtësisht të lidhura me perceptimet e realitetit (psh. në shumicën e rasteve vizatohet shtëpia me çati me majë).
  • Njëkohësisht vërehet elementë imagjinativë dhe të fantazisë (psh.ngjyrosja e diellit me blu/jeshil/të zezë).

10 vjeç: Niveli i realizmit vizual:

  • Riprodhim strikt i realitetit në vizatime, në forma, ngjyra, përpjesëtime.

Add Your Comment