Nga Lorela Garuli, terapiste dhe Franc Koruni, muzikant
Ekziston një lloj i veçantë muzike që është më harmonike se të tjerat, në gjendje të ndikojë tek individi, për shembull ta sjellë atë në gjendje qetësie e relaksi. Mund të thuhej se Mozart apo Bach kanë shkruar recetën perfekte, por ne nuk merremi me këtë lloj fenomeni sepse nuk e konsiderojmë atë “terapeutik”. Terapia dhe ndryshimi nuk mund të ekzistojnë veçse nëpërmjet një marrëdhënieje, qasja jonë në muzikoterapi është një qasje aktive në të cilën fëmija së bashku me ne dhe përmes krijimit artistik hap rrugët e komunikimit dhe vendos një marrëdhënie kuptimplotë që mund të çojë në ndryshim. Evolucioni dhe shërimi janë procese aktive dhe graduale, madje të lodhshme dhe pikërisht për këtë arsye ato nuk mund të hiqen dhe nuk mund të reduktohen në një përdorim pasiv të dëgjimit muzikor.
KONTEKSTI JOVERBAL: KTHIMI NË ORIGINË PËR TË EVOLUUAR
Duke jetuar brenda nënës dhe duke ardhur në botë, në një “realitet” tingujsh, fëmija e di se në fillim nuk ishte fjala (λόγος) por tingulli. (F. FORNARI)
Nëna dhe foshnja janë në një komunikim të thellë që në castin e ngjizjes. Fetusi është i mbështjellë nga dridhje dhe lëvizje si frymëmarrja, rrahjet e zemrës, zhurmat e zorrëve, lëngu amniotik, ritmi i hapave të nënës… Përveç perceptimit të këtyre dridhjeve dhe lëvizjeve në nivel trupi e më pas akustik, fetusi ndjen emocionet me gjendjet shpirtërore që i transmetohen dhe nga ana tjetër ai u përgjigjet këtyre stimujve, duke i dhënë jetë një dialogu të vërtetë joverbal tingull trupor.
Ajo që duam të bëjmë ka në thelb faktin se terapia muzikore përdor kontekstin joverbal (tingujt, muzikën, lëvizjen, pauzat dhe heshtjet, kohën dhe hapësirën, temperaturën, etj.) për të rikrijuar, riformuluar dhe ristrukturuar situata dhe sjellje të rëndësishme të fëmijërisë. , nëpërmjet njohjes reciproke të ISO (Identity body-sonorous joverbal) të muzikoterapistit dhe pacientit dhe krijimit të lidhjes. (R. Benenzon)
Muzikoterapisti nuk improvizon gjithmonë, por ka ide të qarta të teknikave dhe qëllimit të secilës prej tyre në bazë të nevojave psikologjike të individit që ka përballë
Është e nevojshme të kesh disa cilësi dhe njohuri të vërteta si në fushën muzikore ashtu edhe në atë psikologjike dhe një praktikë e vazhdueshme dhe e mbikëqyrur e përdorimit të teknikave specifike të improvizimit.
Teknikat e improvizimit zgjidhen dhe modulohen nga terapisti muzikor bazuar në objektivat specifike të seancës dhe në bazë të zhvillimit të fëmijës dhe të marrëdhënies terapeutike. Më poshtë janë objektivat kryesore të teknikave më të rëndësishme të improvizimit:
STRUKTURIMI
Ndihmohet fëmija të organizojë vetë-shprehjen
Strukturohen emocionet dhe ndjenjat e shprehura
Sigurohet mbështetje dhe mirëkuptim për të inkurajuar shprehjen e emocioneve ose gjendjeve veçanërisht komplekse
TEKNIKAT E PASQYRIMIT\EMPATIA
Përqendrohet vëmendja e fëmijës në veprimet e tij
Promovohet vetëdija dhe ndërgjegjësimi
Forcohet aftësinë e tij për të reaguar ose komunikuar
Ndihmohet fëmija të ndajë atë që ndjen nga ajo që mendon
Tregohet pranim për mënyrën e tij të të ndërvepruarit me instrumentat
TEKNIKAT E ZHVILLIMIT
Nxitet ekspresiviteti, krijimtaria dhe marrëdhënia
Stimulohet aftësia për të përkthyer në mënyrë simbolike emocionet e tij në tinguj dhe muzikë
Eksplorohen situata emocionale që janë të vështira për t’u përballuar për fëmijën
Në muzikoterapi ka modele dhe qasje të ndryshme, por deri më sot vetëm 5 prej tyre mund të përdoren bazuar nga njohja zyrtare për strukturën e tyre shkencore dhe rezultatet e marra.
Modelet e sipërpërmendura janë:
- Benezon (Argjentinë)
Ai bazohet në konceptin e ISO (identitetit të shëndoshë), të një qasjeje psikoanalitike me implikime të mëvonshme psikodinamike. Këtu merren parasysh dy aspekte: ai shkencor, i cili merret me studimin dhe kërkimin e sistemit njeri-tingull, me objektiva diagnostike dhe terapeutike, dhe ai terapeutik sipas të cilit muzikoterapia është një disiplinë paramjekësore që përdor zërin, muzikën dhe lëvizjen. Qëllimi është të krijojë efekte të caktuara dhe kanale të hapura komunikimi me synim aktivizimin e proceseve të socializimit dhe të të shprehurit emocional.
- Nordoff-Robbins (SHBA)
Ky model është quajtur edhe si terapi muzikore krijuese. Është një qasje individuale dhe grupore, e krijuar fillimisht për të punuar me fëmijët me aftësi të ndryshme. N&R përcaktuan qasjen e tyre krijuese sepse terapisti krijon muzikë, veprime dhe sekuenca terapeutike.
Muzika këtu synohet si terapi dhe jo në terapi.
- AOM: Mary Priestley
Terapia Muzikore e orientuar analitikisht, e stilit Jungian, është një model i bazuar në improvizimin nëpërmjet përdorimit të fjalëve dhe improvizimeve muzikore simbolike, si nga terapisti ashtu edhe nga pacienti. Jeta e brendshme e pacientit eksplorohet dhe përgatitet për një rrugë të rritjes personale. Metoda, e krijuar fillimisht për të rriturit, më vonë u shtri edhe tek fëmijët.
- BMT: Cliff Madsen (SHBA)
I referohet epistemologjisë së sjelljes së Amerikës së Veriut, e cila e konsideron tingullin si një stimul të aftë për të vepruar në simptomë specifike. Këtu i referohemi konceptit stimul-përgjigje. Da Bruscia e përkufizoi atë si: “përdorimi i muzikës si një përforcim kontigjent ose stimul sugjerues që synon rritjen ose modifikimin e sjelljeve adaptive dhe eliminimin e sjelljeve jo adaptive.
- GIM (Terapia muzikore Imagjinare e drejtuar) Helen Bonny (SHBA)
Modeli GIM është një qasje receptive psikoanalitike në të cilën muzika përdoret për të kuptuar përvojat e personit. Muzika lehtëson një dialog të vazhdueshëm me të pandërgjegjshmen dhe terapisti vepron si një mbështetje duke komunikuar me dëgjuesin gjatë gjithë kohës së seancës.
Detyra e terapistit është të inkurajojë përqendrimin ndërsa shfaqen emocionet, imazhet shqisore, kujtimet dhe mendimet.
Këtu terapisti dhe muzika janë bashkë -terapistë që mbështesin, pasqyrojnë dhe lehtësojnë përvojën terapeutike.