Nga Epirot Ferati psikolog
Në gjendje ankthi njerëzit përjetojnë frikë e cila prek shumë fusha të funksionimit, tri aspekte themelore janë:
A. Reaksion emocional ku si përgjigje ndaj situatës ndjejmë rëndesë mbi muskuj, ndjenjë që rreziku gjendet afër, plogështi për të përballuar situatën, ndjenjë e ngushtimit të fytit etj.
B. Reakson i sjelljes ku si përgjigje veprojmë duke shmangur situatën, bllokim i të folurit apo vështirësi në të folur, bllokim i aftësive motorike, ulje e përformancës së përgjithshme etj.
C. Reaksion fiziologjik ku si përgjigje ndaj situates që na sjell ankth muskujt tensionohen apo shtrëngohen, zemra fillon të rrahë më shpejt, marrim frymë me vështirësi, tharje e gojës, të përziera në stomak ose marrje mendsh.
Hapat që shërbejnë për ta ndihmuar vetën në gjendje ankthi
1. Mundohu t’i shohësh mendimet ankthioze si vizitorë që vijnë e shkojnë, ato nuk kanë qenë tek ne dhe shumë shpejt do të kalojnë. Mendimet ankthioze nuk janë fakte, janë vetëm dyshime.
2. Praktikoje që t’i vëzhgosh mendimet më tepër se sa të reagosh ndaj tyre.
3. Identifiko çfarë ke pranë me zë të lartë dhe fokusohu në të tashmen, KKËTU dhe TANI.
4. Emërto llojin e mendimeve që po i përjeton, si përshembull: “shqetësim”, “vetëkritikë, “zbrazëti”, “tension”, “mbingarkesë ” etj.
5. Zgjero horizontin tënd: A është i rëndësishëm problemi që ke tani? A do ta kishe me prioritet pas një muaji? A është diçka që rregullohet dhe ka zgjidhje? Çfarë do të ishe duke bërë nëse nuk do të ishe brenda këtij rrethi vicioz?
6. Ndërpite çdo mendim duke u angazhuar me aktivitete që ju mund t’i kryeni lehtësisht dhe ju dhurojnë ndjenja pozitive.
7. Konsultohu me të afërm apo ndonjë profesionist të licencuar të shëndetit mendor.