Teknikat e një manipuluesi synojnë t’i bëjnë të tjerët të dyshojnë në realitetin e tyre, duke dhënë përshtypjen se ai ka gjithmonë të drejtë edhe nëse nuk ëshë vërtet kështu.
Taktikat e gaslighterit synojnë ta bëjnë viktimën të vërë në dyshim realitetin e tij, duke e bërë atë të duket si një hero. Këto fraza janë një pjesë thelbësore e planit dhe strategjisë së manipulimit.
Padyshim që këto fjali nuk duhet të konsiderohen të izoluara, por brenda një konteksti shumë specifik: ai i manipulimit, saktësisht. Prandaj, ato nuk shqiptohen një herë, por në mënyrë të përsëritur me qëllimin e saktë për ta bërë viktimën të dyshojë për veten.
1. “Le t’i lëmë të gjitha pas”
2. Të shkuara të harruara
Ky pohim sugjeron që çdo sjellje lënduese mund të harrohet , duke e nënvlerësuar atë.
3. “Unë me të vërtetë nuk e di se çfarë kam bërë për të merituar këto gjëra”.
Kjo fjali i lejon të luajë rolin e viktimës së pafajshme dhe ka qëllim t’ju bëjë të ndiheni keq. Gaslighter-i është një manipulues i vërtetë i aftë të shfaqet i trishtuar dhe i hutuar me qëllim që t’ju detyrojë të ndaloni akuzat tuaja. Qëllimi tjetër është të tregojë që nuk ka ide se cili është problemi.
4. “Unë nuk do të mbroj kurrë gënjeshtrat/ pandershmërinë/mungesën e profesionalizmit”.
Gaslighter kanë një aftësi “të mrekullueshme” për të qenë të parët që paraqesin versionin e tyre të ngjarjeve. Shumica e njerëzve e marrin si të mirëqenë se ata vlerësojnë ndershmërinë dhe drejtësinë dhe nuk ndiejnë nevojën t’ua tregojnë shprehimisht të tjerëve. Manipuliesit, nga ana tjetër, shpesh e bëjnë këtë për ta vënë veten në një perspektivë të mirë.
5. “Nuk e kam idenë se për çfarë po flet”.
E thjeshtë, por jashtëzakonisht efektive. Kjo deklaratë mund të përmbushet me fraza shtesë të tilla si: “duhet të qetësohesh”. Manipuluesi thjesht mund të pretendojë se nuk e ka idenë pse jeni të zemëruar ose nuk e di se për çfarë po flisni.
Nga momenti kur ai luan kartën e pafajësisë dhe e bën atë në mënyrë efektive, do të përfundoni duke pyetur veten nëse jeni vërtet duke e ekzagjeruar apo nëse ai ka bërë vërtet diçka të gabuar.
6. “Mos e merr kaq personalisht”.
Manipuluesit duan të të godasin dhe të thonë gjëra thellësisht lënduese. Kur reagoni me zemërim, mërzitje ose në ndonjë mënyrë tjetër, ata do ju fajësojnë ose do të përpiqen t’ju bëjnë të ndiheni përgjegjës për marrjen e asaj që ata thanë personalisht.
Variacionet e një deklarate të këtij lloji përfshijnë fraza të tilla si “ju jeni shumë të ndjeshëm” ose “ju nuk pranoni shaka.” Në të gjitha këto raste, nuk bën gjë tjetër veçse i zhvlerëson dhe dobëson ndjenjat dhe ndjesitë tuaja.
7. “Asnjë tjetër nuk e mendon si ty”
Gaslighter, të cilët janë manipulues të vërtetë, duhet të kenë më shumë njerëz në anën e tyre dhe janë mjeshtra të mëdhenj kur bëhet fjalë për koordinimin ose ndjekjen e një grupi simpatizantësh. Në një kontekst familjar, për shembull, një anëtar mund të kërkojë mbështetjen e anëtarëve të tjerë të familjes.
Nëse përpiqeni të tregoni versionin tuaj të ngjarjeve bazuar në përvojën tuaj, në të vërtetë mund të kundërshtohet: ndoshta ata nuk do t’ju besojnë duke vënë në dukje se përvoja juaj është e ndryshme nga ajo e të tjerëve, duke ju pyetur nëse përvoja juaj është e vërtetë apo jo (dhe ju bën të dyshoni).
Pse janë të rëndësishme këto fraza?
Gjuha e një manipuluesi ka objektiva specifike: të mbrojë veten dhe t’ju bëjë të pyesni veten. Ai dëshiron t’ju mbyllë gojën, të shtrembërojë ngjarjet dhe realitetin, të japë ndjenjën e të qenit i drejtë, ndërsa ju do të përfundoni duke qenë një person shumë emocional dhe hiper-reaktiv.
Mund të jetë në gjendje t’ju ngatërrojë aq sa t’ju lërë vetëm dhe në heshtje. E rëndësishme është të jeni të vetëdijshëm për hollësinë e këtyre taktikave dhe efektivitetin e tyre – këto strategji mund t’ju bëjnë të vini në dyshim ndjenjën tuaj të realitetit.
