Është veçanërisht e rëndësishme t’u mësoni fëmijëve që mësojnë dhe mendojnë ndryshe për sigurinë personale.
Ata mund të kenë nevojë për mësime dhe gjuhë specifike për t’u përballur me situata potencialisht të pasigurta.
Komunikimi i hapur me fëmijën tuaj dhe luajtja me role janë thelbësore. Pra, si mund ta mësoni fëmijën tuaj për njerëzit “e sigurt” dhe “të pasigurt”?
Filloni me këto këshilla:
Thuajeni herët, shpesh dhe shumë qartë.
Thuajini fëmijës suaj: “Mos shko kurrë me askënd nëse nuk vjen dhe më pyet mua”. Ose, “Unë do të them paraprakisht nëse do të shkosh me dikë tjetër përveç meje.”
Flisni për ndjenjat e pakëndshme.
Mund të mos i mëshoni shumë, por është ende e rëndësishme të flisni për situatat që e dini se do ta bënin fëmijën tuaj tëkishte përjetime të pakëndshme. Pyetini fëmijët për çdo rast kur janë ndjerë të çuditshëm, “të pakëndshëm” dhe të përshkruajnë ndjesitë e tyre.
Mendimi për këto situata të pakëndshme tani mund t’ju ndihmojë ta mbani fëmijën tuaj të sigurt më vonë. Nëse fëmija juaj duket i frikësuar ose fillon të shqetësohet ndërsa ju jeni duke folur, tërhiquni pak. Kjo mund të ndihet si e tepërt për fëmijët. Zbërtheni ndjenjat aktuale të fëmijës tuaj dhe flisni për to. Pastaj, më vonë, mund të ktheheni dhe të flisni më shumë për skenarin e pakëndshëm.
Flisni për “njerëz hileqarë”.
Ideja e të huajve mund të jetë konfuze për disa fëmijë. Dhe disa njerëz të pasigurt janë, për fat të keq, njerëz që fëmijët tuaj i njohin në të vërtetë – njerëz që mund t’i shohin rregullisht.
Një mënyrë për të shpjeguar se nga kush duhet të keni kujdes është duke folur për “njerëz të ndërlikuar”. Kur fëmija juaj është i vogël, thoni: “Shumica e njerëzve janë shumë të mirë. Por disa njerëz kanë probleme dhe nuk janë aq të mirë. Është detyra ime të mbroj prej tyre.”
Ndërsa fëmijët rriten, megjithatë, filloni të përmendni se ata janë gjithashtu përgjegjës për sigurinë e tyre. Dhe nëse ndonjëherë ju duket sikur dikush, pavarësisht nëse e njohin apo jo personin, është hileqar, ata mund të vijnë tek ju për të folur për këtë.
Jini specifikë.
Shpjegojini fëmijës suaj disa nga gjërat e pakëndshme që mund të bëjnë njerëzit e pasigurt. Për shembull, ata mund t’u kushtojnë shumë vëmendje fëmijëve dhe madje t’u japin dhurata. Ata mund të kërkojnë kontakt fizik me fëmijët edhe kur fëmijët u kërkojnë të ndalojnë.
Njerëzit e pasigurt mund të përdorin gjithashtu fjalë të papërshtatshme për të komentuar se si duken fëmijët. Dhe të huajt e pasigurt mund t’i kërkojnë një fëmije udhëzime ose t’i ndihmojnë të kërkojnë diçka, si për shembull një qen të humbur.
Bëni lojë me role
Sigurohuni që fëmija juaj e di se është në rregull t’u thotë jo njerëzve. Nuk ka rëndësi nëse fëmija e njeh personin apo jo.
Së pari, flisni për atë që fëmija juaj mund të bëjë në situata që përfshijnë të huajt. Për shembull, po nëse menaxheri në pistën e patinazhit i kërkon fëmijës të çojë diçka në makinën e tij?
Më pas, interpretoni dhe luani me role situatat që përfshijnë njerëz që mund të njohë edhe fëmija juaj. Me fjalë të tjera, po nëse një fqinj i panjohur fton fëmijën tuaj për një mesvakt të lehtë? Apo nëse një i afërm vazhdon t’i kërkojë fëmijës suaj “përqafime dhe puthje”?
Bëjini fëmijët “të zotë” të trupit të tyre.
Është thelbësore t’u thuash fëmijëve se askush nuk lejohet të prekë trupin e tyre në një mënyrë që i bën ata të mos ndihen rehat. Kjo vlen veçanërisht për zonat e rrobave të banjës. Nëse fëmija juaj duhet të bëjë ekzaminime fizike me një mjek, merrni pjesë në takim dhe kërkojini mjekut të shpjegojë se çfarë po bën, për t’i dhënë më shumë kuptim kontrollit.
Jepni hapa të thjeshtë për situata të frikshme.
Keni një listë me hapat që mund të ndërmarrë fëmija juaj në momentin që ndodh një situatë e pakëndshme. Nëse fëmija juaj ndihet fare i çuditshëm, hapat e mëposhtëm janë të përshtatshëm:
Hapi 1: Thuaj me zë të lartë, “JO!” (Për fëmijët të cilëve mund t’u jetë thënë vazhdimisht të përdorin “zërin e tyre të brendshëm”, kjo mund të duket e panatyrshme.)
Hapi 2: Ik. (Fëmijët mund të mos jenë mësuar të lejohen të vrapojnë nga të rriturit. Theksoni sa e rëndësishme është kjo.)
Hapi 3: Gjeni një të rritur të besuar. (Nëse fëmija juaj është në publik dhe nuk ju gjen, thuajini fëmijës tuaj të kërkojë një nënë që është me fëmijë.)
Flisni për sigurinë e të huajve në internet.
Siguria personale shtrihet edhe në jetën dixhitale të fëmijës suaj, duke filluar nga moshat gjithnjë e më të vogla. Është e rëndësishme t’u mësoni fëmijëve atë që është e përshtatshme dhe e papërshtatshme në internet, ku ndonjëherë mund të ndihet sikur çdo gjë është e lejuar.
Krijoni dhe rrënjosni kufijtë kur bëhet fjalë për teknologjinë. Dhe mësoni më shumë se si ta mbroni fëmijën tuaj kundër abuzuesve në internet.
Vazhdoni bisedën e sigurisë.
Siguria personale nuk është diçka për t’u rajtuar vetëm një herë me fëmijën tuaj. Duhet të jetë pjesë e diskutimeve të rregullta dhe të qeta. Filloni kur fëmija juaj është shumë i vogël dhe merrni më shumë detaje në diskutime ndërsa fëmija juaj rritet.