Ndër prioritetet e prindërve, sigurisht që është t’u garantojnë fëmijëve të tyre një fëmijëri të qetë, duke u shmangur atyre momente të vështira dhe raste të dhimbshme. Në fakt, sipas një studimi të kryer në Shtetet e Bashkuara mbi 200 fëmijë nga mosha 9 deri në 13 vjeç, stresi tek fëmijët gjithashtu mund të ketë një anë pozitive, sepse aktivizon kapacitetin e reagimit të sistemit nervor.

Hulumtimi mbi të rinjtë

Kjo padyshim nuk duhet të çojë në mendimin se është legjitime, për shembull, të debatoni para fëmijëve ose t’i lini ata të kenë përvoja të këqija. E kundërta është e vërtetë: qetësia është një e drejtë e të vegjëlve dhe gjithmonë duhet të mbrohet. Çdo vështirësi, raste trishtimi, me pak fjalë, disa ngjarje stresuese për fëmijët nuk i nxjerrin jashtë veprimit. Përkundrazi, ata duket se stimulojnë kapacitetet mendore për përshtatje dhe elasticitet, gjë që i ndihmon ata të piqen dhe të gjejnë burime të papritura brenda vetes.

Studimi amerikan

Një studim amerikan i kryer me mbi 214 fëmijë  të moshës 9 deri në 13 vjeç arriti në këtë përfundim, rezultatet e të cilit u botuan në revistën shkencore “Cerebral Cortex”, për të analizuar përpunimin nga neuronet e përvojave socio-emocionale, duke vlerësuar edhe procesin e plakjen qelizore të vetë neuroneve. Të rinjtë u ndoqën për dy vjet, periudhë gjatë të cilës autorët e studimit shqyrtuan pasojat e stresit të hershëm të jetës.

U analizuan skajet e kromozomeve

Në një fazë të hershme, fëmijët duhej të raportonin tek shkencëtarët nëse kishin qenë dëshmitarë të fatkeqësive natyrore, aksidenteve ose dhunës të ndonjë lloji. Janë raportuar ngjarje stresuese për fëmijët siç janë sulmet në zemër të të dashurve, shpërnguljet e përsëritura, grindjet mes prindërve, vdekja e një personi, ngacmimi, divorci i prindërve, përfshirja në një aksident me makinë, probleme financiare, vjedhje, dhunë në familje, fatkeqësi natyrore. Përveç kësaj, studiuesit morën një mostër pështymë për të identifikuar fijet e ADN -së dhe për të analizuar gjatësinë e telomereve, skajet e kromozomeve. Telomeret në lindje kanë një gjatësi të caktuar që zvogëlohet me kalimin e viteve. Më në fund, skanimet MRI u kryen ndërsa pjesëmarrësit vëzhguan imazhe që përshkruanin njerëz që shprehnin emocione të ndryshme. Doli se, tek fëmijët që kishin përjetuar përvoja më negative, dy zonat e trurit, edhe pse anatomikisht të largëta, aktivizohen në mënyrë të sinkronizuar dhe se korteksi paraballor tenton të heshtë amigdalën, e cila kontrollon frikën.

Kjo do të thotë se mënyra e reagimit ndaj frikës dhe dhimbjes tek fëmijët ishte më e pjekur dhe aktive, e ngjashme me atë të të rriturve. Telomeret tek fëmijët që kishin përjetuar përvoja të vështira ishin më të gjata se moshatarët e tyre që nuk kishin pësuar stres: një shenjë e aktivitetit njohës më intensiv. Ekspertët kanë arritur në përfundimin se ngjarjet stresuese për fëmijët nuk shkaktojnë shqetësime ose vështirësi në rritje, por në vend të kësaj mund të zhvillojnë burime mendore të papritura për reagim dhe qëndrueshmëri ndaj vështirësive, duke gjetur në vetvete më shumë kapacitet për të dalë dhe reaguar pa pasoja. Studimi konfirmon me të dhëna neurobiologjike atë që ekspertët kanë dyshuar prej kohësh. Sigurisht që është e rëndësishme të mbrohen fëmijët dhe të mos i nënshtrohen atyre traumave fizike ose psikologjike me idenë e shtrembëruar të zbutjes së tyre, duke siguruar një mjedis paqësor siç sugjerojnë edhe ekspertët. Sidoqoftë, fëmijëve u duhet lënë të zgjedhin, vendosin, jetojnë përvojat e tyre, edhe kur nuk janë gjithmonë pozitivë sepse vështirësitë dhe stresi janë pjesë e rritjes.

Një këshillë për prindërit

Ju nuk duhet të debatoni para fëmijëve tuaj, por ndonjëherë mund të ndodhë. Dhe fëmijët ndihen fajtorë dhe kanë frikë se prindërit e tyre do të ndahen. Është e rëndësishme t’u shpjegoni se ata nuk janë përgjegjës për grindjet mes nënës dhe babit, të cilët ndonjëherë mund të grinden siç ndodh me të gjithë. Vetëm për të siguruar një model pozitiv, grindja nuk duhet të kapërcejë kurrë, me zëra të ngritur dhe fjalë ofenduese, por gjithmonë të mbetet e civilizuar.